WIELCY KRESOWIACY - JÓZEF KONRAD KORZENIOWSKI

Był synem zesłańców. Człowiekiem trzech kultur: polskiej, francuskiej i angielskiej. Jednym z najbardziej znanych na świecie polskich pisarzy. Przez blisko 17 lat pływał pod banderami francuskiej i angielskiej. W 1998 wydawnictwo Modern Library umieściło jego cztery powieści liście 100 najlepszych powieści anglojęzycznych XX wieku.

Był synem Apollona Korzeniowskiego, poety, tłumacza i wybitnego działacza niepodległościowego i Ewy Bobrowskiej. W 1859 roku zamieszkał z rodziną w Żytomierzu, a dwa lata później w Warszawie. W 1861 roku ojciec Apolinary został aresztowany przez władze carskie i rok później rodziców zesłano zesłany do Wołogdy, a następnie Czernihowa. W Czernichowie na gruźlicę zmarła matka Konrada. Chłopiec miał wówczas 8 lat. Wychowaniem Konrada zajął się wuj Tadeusz Bobrowski. W maju 1965 roku z zesłania wrócił ojciec i wyjechał z synem do Lwowa, a następnie do Krakowa. Podupadły na zdrowiu Apolinary zmarł w 1869 roku. Konrad miał 12 lat. Chłopcem ponownie zaopiekował się wuj Bobrowski. Konrad uczęszczał do szkół w Lwowie i Krakowie, żadnej nie ukończył. W wieku 17 lat za zgodą wuja, zaciągnął się na statek jako prosty marynarz i wyjechał do Marsylii. Przez ponad cztery lata pracował jako marynarz w marynarce francuskiej. Wspierał go też finansowo wuj. W 1878 roku odmówiono mu przedłużenia francuskiego paszportu. Korzeniowski przeniósł się do marynarki brytyjskiej, gdzie spędził blisko trzynaście lat. Żeglował głównie na żaglowcach. Z czasem awansował. Uzyskał patent kapitański marynarki brytyjskiej. Zwiedził wiele krajów. Wspomnienia z podróży wykorzystał w późniejszych powieściach. W styczniu 1894 uzyskał zwolnienie z pracy i wyjechał do Anglii pisząc i publikując pod pseudonimem „Joseph Conrad”, który utworzył z imion: Józef i Konrad. Utrzymywał się częściowo ze spadku po wuju. Ukończył powieść „Szaleństwo Almayera”, którą wydał rok później. Jego ulubionym poetą był Słowacki, a wzorami literackimi Flaubert i Maupassant.

Conrad pisał wyłącznie po angielsku, chociaż znał polski i francuski. Eliza Orzeszkowa zarzuciła mu, ze zdradził kulturę polska. Z czasem okazało się, nigdy nie odciął się od polskich korzeni. Więcej przenosił polską kulturę na anglosaski grunt. W marcu 1896 roku pisarz ożenił się z Jessie Emmeline George z którą miał synów Borysa i Johna. Od czas ou powrotu z Afryki prześladowała go przez dużą część życia, depresja. Pisarz do końca życia utrzymywał się z pracy twórczej. Wydał kilkadziesiąt ksiażek. Jego utwory znamy głównie z tłumaczeń na polski jego kuzynki Anieli Zagórskiej.

Zmarł 3 sierpnia 1924 na zawał serca w Oswalds, pod Canterbury, w południowo-wschodniej Anglii. Spoczywa na cmentarzu w Canterbury.

Zdjęcia:

Joseph Conrad (1904) Fot. George Charles Beresford – (1864–1938) domena publiczna

Joseph Conrad – autor nieznany żródło NYPL Digital Gallery – domena publiczna

Joseph Conrad z Anielą Zagórską. Źródło: BN Polona