„Co możesz zrobić, aby promować pokój na świecie? Idź do domu i kochaj swoją rodzinę” - Matka Teresa
piątek, 31 października 2025 Urbana, Saturnina, Krzysztofa

fraczek.rzeczypospolitej.org

WIELCY KRESOWIACY - JAN ŚNIADECKI

JAN ŚNIADECKI – UCZONY, PATRIOTA MĄŻ STANU PUBLICYSTA I SATYRYK,

Nazywany był "ojcem polskiej chemii". Znakomity wykładowca i naukowiec. Na jego wykłady przybywali słuchacze z całej Litwy. Wielki naukowiec, który wyprzedzał swa epokę.

Urodził się w Żninie 27 sierpnia 1766 roku. Był synem Jędrzeja burmistrza, a później miejscowego piwowara i rolnika, oraz Franciszki z domu Giszczyńskiej. Uczęszczał do Kolegium Lubrańskiego w Poznaniu. Niezwykle uzdolniony. Uzyskał magisterium nauk wyzwolonych i doktorat filozofii. Pracował jako profesor algebry. Rok później w reformowanych Szkołach Nowodworskich wykładał w języku polskim: ekonomię, logikę, mechanikę, hydrostatykę, hydraulikę oraz naukę o zachowaniu zdrowia. W 1778 roku dzięki wsparciu finansowemu rektora Antoniego Żołędziowskiego i Hugona Kołłątaja wyjechał za granicę i kolejno studiował w Getyndze, Lejdyzie, Utrechcie i Paryżu. Był autorem "Wiadomości Brukowych" i "Tygodnika Wileńskiego". Niezwykle dowcipny. Pod artykułami odpisywał się m. in. jako "Filozoficzny Próżniak Wileński", czy "szlachcic na łopacie". Należał do utworzonej przez cesarza Napoleona I Bonaparte Komisji Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego Od września 1781 roku w Krakowie został mianowany szefem katedry i profesorem matematyki i astronomii na Wyższej Szkole Koronnej. W październiku 1782 został powołany na stanowisko sekretarza Uniwersytetu. Był jednym z członków Kolegium Fizycznego. W 1784 roku z Janem Jaśkiewiczem skonstruował pierwszy w Polsce balon.

Zmarł 21 listopada 1830. Pochowany na cmentarzu w Jaszunach na Wileńszczyźnie. Był nazywany „arcykapłanem umiejętności na całą Polskę i Litwę”.

Fot: żródło: http://www.epaveldas.lt/vbspi/biRecord.do?biRecordId=9499, domena publiczna.